رجز (اصطلاحات نظامی)رجز اصطلاحی در فقه نظامی است. رجز از آیین نظامی زمان گذشته بوده و نوعی شعر حماسی و جنگی که حروف آن کم است و اجزای آن نسبت به هم نزدیک و به دنبال یکدیگر. این‌گونه شعر را عرب‌ها فقط در جبهه جنگ برای حریف طلبیدن، افتخار ورزیدن، بیان شرافت خویش و معرفی حسب و نسب و قبیله خود می‌خواندند. ۱ - مفهومرَجَزْ نوعی شعر حماسی و جنگی است که حروف آن کم است و اجزای آن نسبت به هم نزدیک و به دنبال یکدیگر. این‌گونه شعر را عرب‌ها فقط در جبهه جنگ برای حریف طلبیدن، افتخار ورزیدن، شرافت خویش را بیان کردن حسب و نسب و قبیله خود را معرفی کردن می‌خواندند. [۲]
داعی الاسلام، سید محمدعلی، فرهنگ نظام، فارسی به فارسی.
رجز از آیین نظامی زمان گذشته بود. دو قهرمان در میدان جنگ نخست در زمینه شرافت و مدح خود و قبیله خود رجز می‌خواندند و یا اهداف و عقاید خود را روشن می‌ساختند و سپس کارزار می‌کردند،۲ - نمونه‌هایی تاریخینمونههای زیادی از رجزخوانی در تاریخ اسلام موجود است؛ مثل رجز خواندن عمربن عبدود و علی (علیه‌السّلام) در جنگ خندق، رجز خواندن مرحب و علی (علیه‌السّلام) در جنگ خیبر و رجزهای شهدای انقلاب عاشورا در میدان کربلا. ۳ - رجز مرحبقَدْ عَلِمَتْ خَیْبَر انّی‌مَرْحَبُ خیبر می‌داند که من مرحب هستم سراپا سلاح و پهلوان کار آزموده غالبا ضربه می‌زنم و گاهی هم ضربه می‌خورم. امام علی (علیه‌السّلام) در پاسخ او چنین رجز خواند: انَا الَّذی سمّته امی حیدره من همانم که مادرم، حیدر نامم نهاد چون شیر بیشه بسیار شجاع شما را با شمشیر به سرعت کیل می‌کنم. ۴ - پانویس
۵ - منبع• جمعی از نویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۶۶. |